Latvian Mitten knitting retreat (2)

Afgelopen weekend vroeg iemand aan me: “Maar is dat dan zo speciaal, zo’n Letse wanten? Een boordje is toch een boordje?”.

Zeg niet zomaar ‘boordje’ tegen een boordje van een Letse want.

Vandaag zal ik je laten zien dat er onnoemelijk veel variaties zijn om je Letse want te versieren. Want dat is in feite wat de Letten doen. Tenzij het over werkmanswanten gaat, maken ze van het boordje een echt kunstwerk.

We trokken hiervoor naar het Liepãja Ethnographic Museum, waar we ter introductie eerst een tentoonstelling bezochten….

…. en al meteen overdonderd werden door de gigantische trap aan de inkom:

De tentoonstelling ging niet alleen over het breien, maar ook over de verschillende andere ambachten in Letland: houtbewerking, potten bakken, tarwe pikdorsen, spinnen, weven, accordeonmuziek maken ….

Wastobbes.

Aarden kruiken

Fluitjes in de vorm van een diertje in aardewerk.

 

De dorsvlegels.

Weven is nog steeds een heel belangrijke ambacht in Letland.

Het speelgoed van de kinderen.

Een huwelijk in Letland sleept een hele traditie mee van het dragen van kronen, uitwisselen van wanten, aankleden van de bruid, …. Ik ga hier niet verder over uitwijden, maar laat je mee genieten van de verschillende ornamenten die men draagt tijdens het huwelijk.

De huwelijkskronen.

Kronen, riemen en juwelen.

Er werden – en worden –  naast wanten ook lange kousen gebreid, vaak met gelijkaardige motieven.

En toen was het tijd voor de workshop.

Onder leiding van masters Solvita Zarupska, Rita Pogoska en Zinta Vãrpina werden we compleet ondergedompeld in de kunst van het ‘boordjes breien’.

Fringes

Rita Pogoska leerde ons hoe je ‘fringes’ breit. Fringes zijn van die losse lussen aan de buitenkant van het boordje, die vooral gebreid worden bij geschenk-wanten.

Deze voorbeeldfoto toont zeer regelmatige lussen. Ik kan beamen dat dit op zich al een hele kunst is om deze zo gelijkmatig te krijgen!

Veelal wordt een rij met ‘fringes’ afgesloten met een ‘latvian braid’ oftewel een Letse vlecht (zie verder).

 

 

Aan de slag!

 

Mijn eerste poging fringes breien. Je merkt meteen dat de regelmatigheid van de lussen er nog niet is.

Latvian braids 

Letse vlechten sluiten vaak een onderdeeltje van de boord af. Ook hier zijn talrijke variaties mogelijk.

Voorbeeld

Tijdens de reis hebben we op verschillende momenten Latvian braids leren breien. Thuis heb ik ze rustig allemaal op een rijtje gezet in één werkje:

Mijn ‘samenvattend’ werkje Latvian braids

Zinta Vãrpina

 

Bij Zinta Vãrpina werd ons het schuin hellend blokjesmotief aangeleerd, zowel op etnografische wijze als in de modernere versie. Dit motiefje had ik al eerder onder de knie doordat dit ook aan bod komt in het boekje ‘Warme Handen’ van Carla Meijsen en Hilly van der Sluis.

Door tijdsgebrek heb ik dit boordje pas thuis kunnen breien.

 

Solvita Zarupska

En dan zijn we aangekomen bij – voor mij althans – dé meesteres in het boordjes breien: Solvita Zarupska.  Deze jonge ontwerpster geeft met haar prachtige boordjes een moderne touch aan de Letse wanten. Kijk even mee:

Prachtig toch he?

Mijn probeersels tot nu toe.

Modern betekent bij Solvita Zarupska niet altijd dat ze het nieuw ontworpen heeft. Zo heeft ze ons bijvoorbeeld ook een boordje laten breien op basis van een versleten want die ooit gevonden is, en waarvan zij het patroontje heeft achterhaald.

Het lijkt een rare boord, met al die gaten, maar het is prachtig als je het in het echt ziet. Meestal breit men nog een stukje (witte) tricot, zodat het boordje toch wat meer warmte geeft.

Dit soort boordjes breien is echt een gevecht met draden. Immers, om de vier steken moet je een aparte draad nemen om te breien (zelfs al gebruik je maar 2 kleuren).

 

Deze grote boterham kregen we voorgeschoteld in één halve dag.  Kan je wel begrijpen dat we na de workshop haast murw waren?

Volgende week vertel ik je meer over het breien met pareltjes. Tot dan!