Hoeveel steken zet je op voor gebreide kousen?

Hoeveel steken zet je op voor gebreide kousen? Dat lijkt een simpele vraag, maar is best moeilijk te beantwoorden.

“Hoezo?” hoor ik je denken. “Er bestaan toch maattabellen die perfect aangeven met hoeveel steken je begint, zowel van boord naar teen gebreid, als van teen naar boord?” Dat klopt. En meestal zit je dan wel goed.

Er zijn echter nog andere factoren die meespelen in het aantal beginsteken:

1. de wol die je gebruikt
2. de voet en het onderbeen voor wie je kousen breit
3. uw manier van breien
4. het patroon dat je gaat breien.

Ik verklaar de eerste drie puntjes kort en licht puntje 4 toe aan de hand van mijn laatst gebreide paar kousen.

1. de wol die je gebruikt:

Gebruik je 4-draadse kousenwol (wat het meest gekozen wordt), dan heb je meer steken nodig dan wanneer je 6-draadse, of zelfs 8-draadse kousenwol gebruikt.

Voor maat 42/43 bijvoorbeeld kom je volgens de tabellen op volgend aantal steken:

• 4-draads: 64 steken
• 6-draads: 52 steken
• 8-draads: 48 steken

Je merkt al direct dat er toch wel wat verschil op zit.

Wil je de gebruikelijke tabellen raadplegen, kijk dan hier voor de 4- en 6-draadse maten en hier voor de 8-draadse maten.

Ik heb al vaak gemerkt dat het ene merk sokkenwol niet even 4-draads is als het andere. Wellicht ligt dit aan de intensiteit van de twijning, maar het kan ook een andere oorzaak hebben.

2. De voet en het onderbeen voor wie je kousen breit:

Meestal zijn de onderbenen van een man dikker dan die van een vrouw. Maatje 40 wil dan niet altijd zeggen dat je 64 steken moet opzetten. Misschien moet je voor de vrouwelijke kous naar 60 steken gaan, of voor de man ietsje meer nemen.

Sommigen hebben ultra slanke voeten, terwijl anderen een plattere, dus ook bredere voet hebben. Of de persoon in kwestie heeft een hoge wreef bijvoorbeeld. Iedereen is verschillend, en toch zeggen de bovenvermelde tabellen hetzelfde voor gelijk welke voet.

Daarom is het belangrijk, als je kousen breit voor iemand anders, en zeker in opdracht, dat je dan ook een goed zicht hebt op hoe de verhoudingen van voet en onderbeen zijn.  Hoe teleurstellend is het niet, als je klant komt zeggen dat de kousen toch wel wat te smal zijn, terwijl je er toch wel ettelijke uren breiwerk aan hebt besteed?

Ik weet het, niemand vindt het leuk, en zeker voor kousen niet, maar een oplossing is om vooraf een proefje te maken, en de voet goed op te meten.

3. Uw manier van breien:

Ik brei los, de meeste anderen die ik ken, breien een beetje, of veel vaster. Uiteraard heeft dit een invloed op zowel het aantal steken als het aantal toeren. Je kan ervoor opteren om een andere naalddikte te gebruiken, en je stekenaantal ongewijzigd te laten. Maar ook dat is een beetje try-and-error. Tussentijds passen is ook hier aangewezen.

4. Het patroon dat je gaat breien:

Brei je de kous ‘plain vanilla‘, of volledig in tricot, dan zit er weinig elasticiteit in. Dat impliceert dat de omtrek van je kous net, of ietsje kleiner moet zijn dan de omtrek van je been.

Ben je wat onzeker over de dikte van het been, dan kan je een boordsteek breien over de ganse kous. Bijvoorbeeld 3 rechte 1 averechte, of 2/2 of 4/2, of gelijk welke variatie, als er maar voldoende rek in zit.

Deze twee patronen vind ik eerlijk gezegd het saaiste om te breien. Gewoon rechtoe, rechtaan, … af en toe kan dat, maar geef mij toch liever iets waar je wat moet opletten.

Ga je met een mozaiek patroon aan de slag, met afgehaalde steken, of zeker met fair isle of met kabels, dan wijkt het stekenaantal gegarandeerd af van wat de tabellen voorschrijven.

Hier ga ik even verder op in:

Onlangs kwam een klant met een bol 6-draads sokkengaren naar me toe, en vroeg om kousen maat 42/43.

In het boekje Superleuke Sokken Breien (ISBN 978-90-447-4301-2) koos ik voor de ‘Hippe sokken met kabelmotief’. Lang geleden dat ik nog kabels had gebreid, maar ik had er wel zin in. En 6-draadse kousenwol leent zich daar perfect voor. Het maakt er een echt winters paar kousen van. En wat nog meer was: de wol die ik ging gebruiken, was dezelfde als die in het boek gebruikt was: Schachenmayr Regia Tweed 90.

Toen ik het patroon begon te lezen, zei men dat ik 66 steken moest opzetten. Ik schrok. Dat sloeg volgens mij nergens op. De tabel zegt namelijk 52 steken, en voor een 4-draadse sokkenwol is het slechts 64 steken. Waarom nu dan ineens 66 steken??

Ik begon me intensief toe te wijden op de aanpassing van het patroon, hier en daar een kabeltje weg, en ik kom er wel, dacht ik.  Maar dat werd me toch wel wat te ingewikkeld. Uiteindelijk ging ik voor de 2de poging over naar naald 2,75 mm in plaats van 3,5 mm en alsnog met 66 steken. We zien wel waarop dat uitdraait, dacht ik. En ja, ik had al gauw door dat ze misschien wel gelijk konden hebben. Zowel aan de voorkant als aan de achterkant van de schacht worden kabels gebreid, en zit er dus niet veel elasticiteit in de kous. 

“So far, so good, maar wat dan met de voet?“, begon ik al te panikeren nog voordat ik aan de hiel was. Want dan heb je alleen aan de bovenkant kabelwerk, en is het onder de voet gewoon tricot. Dit indachtig begon ik opnieuw te sakkeren op de mensen die dit patroon hadden geschreven. Maar ik geef het toe: ik zat fout…  Na de hiel moest ik voor de spie minderen tot 56 steken. Dat leunde al wat beter aan bij de 52 steken van de ‘normale’ tabel. De kabels op de voet verantwoorden wel die 4 extra steken.

Shame on me! Had ik het patroon van bij aanvang volledig doorgenomen, had ik dat natuurlijk al eerder ontdekt. “Och, ik heb al zoveel kousen gebreid, en ik weet wel hoe het verder moet zonder te lezen” is dus duidelijk een foute gedachte!

De kousen zijn ondertussen volledig klaar en kunnen naar mijn klant vertrekken. Ik ben er best wel trots op.

En wat heb ik hieruit geleerd? Dat mijn eigenwijsheid soms wat plaats moet ruimen om rustig en volledig het patroon door te lezen, vooraleer aan de slag te gaan!

Lees jij altijd het patroon eerst volledig door vooraleer te beginnen breien?